Nowoczesny transport nie może się obyć bez zleceń transportowych i spedycyjnych. Na pierwszy rzut oka różnice między oboma pojęciami nie wydają się znaczące, jednak po bliższym przyjrzeniu się im, widać wyraźne różnice. Oto najważniejsze informacje na temat zlecenia transportowego i spedycyjnego!
Czym jest zlecenie transportowe?
Zacznijmy od zdefiniowania pierwszego z nich. Zlecenie transportowe formułuje się jako umowę przewozu, która określa warunki współpracy pomiędzy przewoźnikiem a zleceniodawcą dotyczące przewozu ładunku. W jego ramach nie zajmuje się organizacją transportu, lecz bezpośrednio przewozem ładunku z punktu A do punktu B, na podstawie ustalonych warunków. Zlecenie transportu może dotyczyć zarówno przewozu krajowego, jak i międzynarodowego, przy czym szczegółowe regulacje mogą różnić się w zależności od zakresu geograficznego operacji.
Warto zauważyć, że zlecenie transportowe jest umową, która bazuje na przepisach kodeksu cywilnego, jeśli mowa o przewozach krajowych. Jeżeli w grę wchodzi transport międzynarodowy, w takich sytuacjach konieczne jest odwołanie się do obowiązujących praw np. Konwencji CRM.
Zlecenie transportowe – co powinno zawierać?
Oczywiście sama definicja to nie wszystko. Warto mieć świadomość, że zlecenie na transport powinno zawierać takie informacje jak:
- dane identyfikacyjne zleceniodawcy i przewoźnika;
- miejsce i data załadunku oraz rozładunku;
- rodzaj i specyfikację ładunku;
- termin płatności;
- rodzaj pojazdu;
- warunki transportu;
- warunki ubezpieczenie towaru;
- podstawy prawne;
- podpisy stron.
Dzięki takiej konstrukcji zlecenie przewozu służy jako podstawa do ewentualnego dochodzenia roszczeń lub ustalania odpowiedzialności w przypadku wystąpienia problemów z przewozem.
Czym jest zlecenie spedycyjne?
Teraz przejdziemy do drugiego typu umowy, jakim jest zlecenie spedycyjne. To również jest dokument, który stanowi podstawę do zawarcia umowy między spedytorem a zleceniodawcą i dotyczącej organizacji przewozu ładunków. Można powiedzieć, że zlecenie spedycyjne ma zdecydowanie większy zakres obowiązków. Poza samym zorganizowaniem fizycznego przewozu skupia się na procesach logistycznych, w tym koordynacji całego transportu.
Zlecenie spedycyjne angażuje spedytora do działania jako pośrednika między nadawcą a przewoźnikiem, zarządzając i koordynując transport towaru od miejsca załadunku do miejsca rozładunku. W jego zakresie leży nie tylko wybór odpowiedniego środka transportu, ale również załatwienie wszelkich formalności związanych z przewozem, takich jak dokumentacja celna, ubezpieczenia, czy też obsługa magazynowa.
Zlecenie spedycyjne – co powinno zawierać?
Podobnie jak zlecenie transportu, również zlecenie spedycyjne zawiera pewne elementy, bez których nie ma swojej mocy prawnej. Najczęściej dokument ten zawiera następujące informacje:
- dane kontrahenta i zleceniobiorcy;
- specyfikację ładunku;
- sposób zabezpieczenia przesyłki;
- miejsce i termin załadunku/rozładunku;
- informacje o wymaganym pojeździe i kierowcy;
- stawka wynagrodzenia;
- dodatkowe warunki współpracy.
Dokument ten, dzięki kompleksowemu ujęciu kluczowych aspektów zlecenia, umożliwia spedytorowi dokładne zaplanowanie i realizację procesu transportowego, zapewniając jednocześnie zleceniodawcy przejrzystość i bezpieczeństwo realizacji usługi.
Główne różnice pomiędzy zleceniem spedycyjnym a transportowym
Rozróżnienie między zleceniem spedycyjnym a transportowym jest kluczowe dla zrozumienia procesów logistycznych i odpowiedzialności związanych z przewozem towarów. Oba te dokumenty odgrywają istotną rolę w branży transportowej, jednak określają różne aspekty współpracy między stronami. Poniżej przedstawiono najważniejsze różnice między oboma zobowiązaniami.
Zakres odpowiedzialności i usług
Zlecenie spedycyjne skupia się na organizacji procesu transportu, nie ograniczając się do samego przewozu. Spedytor jest odpowiedzialny za całościową koordynację przewozu, w tym wybór przewoźników, zarządzanie formalnościami celno-prawnymi, a nawet ubezpieczenie ładunku. Odpowiedzialność spedytora ogranicza się zazwyczaj do wyboru tych podmiotów z należytą starannością i nie obejmuje bezpośrednio rezultatu przewozu, chyba że sam dokona przewozu, stając się wówczas przewoźnikiem.
Zlecenie transportowe definiuje bezpośrednią umowę przewozu między zleceniodawcą a przewoźnikiem. Przewoźnik odpowiada za fizyczne dostarczenie towaru od punktu A do punktu B i ponosi bezpośrednią odpowiedzialność za towar w trakcie transportu. Odpowiedzialność ta obejmuje utratę, uszkodzenie towaru oraz opóźnienia w dostawie zgodnie z przepisami ustawy prawo przewozowe.
Zawartość dokumentu
Zlecenie spedycyjne zawiera informacje dotyczące organizacji procesu transportowego, w tym dane kontrahentów, szczegóły dotyczące ładunku, terminy i miejsca załadunku/rozładunku, a także warunki wynagrodzenia za usługi spedycyjne. Na jego podstawie można dokonać zlecenia na transport.
Zlecenie przewozu koncentruje się na szczegółach samego przewozu, takich jak miejsce i data załadunku/rozładunku, informacje o ładunku, rodzaj i dane pojazdu, termin płatności oraz ubezpieczenie towaru. Cały proces rozpoczyna się od zlecenia spedycyjnego, a dopiero później możliwe jest zrealizowanie zlecenia transportowego, które jest jedynie elementem spedycji.
Zlecenie spedycyjne a zlecenie transportowe – podsumowanie
Warto mieć na uwadze, że oba te dokumenty odgrywają kluczowe role w łańcuchu dostaw, choć każdy z nich ma inne zastosowanie i spełnia różne funkcje. Zlecenie na transport koncentruje się na bezpośrednim przewozie towarów z punktu A do punktu B, definiując warunki współpracy między zleceniodawcą a przewoźnikiem. Jest to umowa o charakterze wykonawczym, gdzie kluczowa jest fizyczna realizacja transportu zgodnie z ustalonymi specyfikacjami i terminami. Z kolei zlecenie spedycyjne ma szerszy zakres, obejmując organizację i koordynację procesu transportowego, co może wiązać się z wyborem optymalnych środków transportu, załatwianiem formalności celnych, ubezpieczeniami oraz innymi aspektami logistycznymi.
Odpowiednie stosowanie zleceń transportowych i spedycyjnych, w zależności od specyficznych potrzeb i wymagań procesu transportowego, pozwala na optymalizację operacji, zwiększenie efektywności przepływu towarów oraz podniesienie poziomu satysfakcji klientów.
