Transport intermodalny – co to jest, jakie ma wady i zalety?

Połączenie różnych wariantów transportu ma liczne korzyści. Od optymalizacji kosztów, przez zmniejszenie emisji szkodliwych gazów, po właściwe zarządzanie trasą. Transport intermodalny – bo o nim mowa – spełnia najbardziej skomplikowane wymagania przedsiębiorców. Co kryje się za tym pojęciem? Jakie ma zalety i wady? Obszernie wyjaśniamy temat w poniższym artykule!

Transport intermodalny – definicja

Prosta definicja mówi, że transport intermodalny to metoda przewozu towaru zamkniętego w jednej przestrzeni ładunkowej, który zostaje przetransportowany z wykorzystaniem różnych środków przewozu. Przewóz intermodalny nie wymaga od przewoźników przeładunku zawartości kontenera/naczepy/nadwozia. Ładunek zostaje umieszczony przez nadawcę w strefie załadunkowej i w niej zostaje dostarczony do odbiorcy.

Warto zauważyć, że transport intermodalny wykorzystuje niemal wszystkie dostępne formy przesyłu ładunków. Zalicza się do nich transport:

• drogowy;
• morski;
• kolejowy;
• lotniczy.

Wykorzystanie transportu intermodalnego pomaga zoptymalizować trasy, co przekłada się na zmniejszenie kosztów i skrócenie czasu przewozu towaru. Sprawdza się zwłaszcza w trasach międzynarodowych, gdzie dotarcie jednym środkiem transportu jest niepraktyczne lub wręcz niemożliwe.

Ważną gałęzią przewozu intermodalnego jest transport kombinowany. On również obejmuje wykorzystanie więcej niż jednego środka transportu, jednak w ściśle określonych proporcjach. Mówimy o nim, gdy ładunek jest dowożony do portu i odwożony z niego przy pomocy pojazdu drogowego, a największa część trasy realizowana jest drogą morską lub kolejową.

Rodzaje transportu intermodalnego

Podział transportu intermodalnego na kategorie można wykonać na różne sposoby. Wyróżnia się 3 najważniejsze, które dzielą się ze względu na:

• rodzaj transportu;
• charakter operatora;
• zasięg przewozu.

Wyjaśnijmy każdy z nich dla łatwiejszego zrozumienia transportu intermodalnego.

Podział ze względu na środek transportu

W tej kategorii wyróżniamy:

1. Transport drogowo-kolejowy. 
2. Transport lotniczo-drogowy.
3. Transport morsko-drogowy.
4. Transport kolejowo-drogowo-rzeczny.
5. Transport kolejowo-drogowo-lotniczy.
6. Transport kolejowo-drogowo-morski.

Wykorzystanie ww. rodzajów transportu intermodalnego sprzyja optymalnemu spożytkowaniu kosztów oraz płynności w dostarczaniu towarów.

Drugi rodzaj podziału można sformułować na podstawie charakteru opera. Jest to transport intermodalny:

• pośredni;
• bezpośredni.

Transport pośredni jest organizowany przez kilku przewoźników. Każdy z nich jest odpowiedzialny za swój odcinek trasy, co w praktyce przekłada się na oddzielny wybór przewoźnika od transportu drogowego, morskiego, kolejowego i lotniczego. Takie rozwiązanie pozwala na zwiększenie elastyczności w doborze operatora, co może pomóc w zoptymalizowaniu trasy.

Po drugiej stronie znajduje się transport bezpośredni. W tym przypadku operator zajmuje się całą trasą, bez względu na rodzaj wybranych form przewozu. Z punktu widzenia przewoźnika jest to zadanie prostsze i bardziej pewne, ale może być nieco droższe.

Ostatni z omawianych rodzajów transportu intermodalnego obejmuje podział według zasięgu. Można wyróżnić w nim transport:

• krajowy;
• międzynarodowy;
• kontynentalny;
• międzykontynentalny.

Jakie są zalety transportu intermodalnego?

Korzyści z wykorzystania transportu intermodalnego są wyraźnie dostrzegalne. Każda z nich ma wpływ na atrakcyjność tego typu przewozu, co przekłada się na zwiększenie zainteresowania przewoźników i nadawców. Poniżej rozwijamy najważniejsze zalety transportu intermodalnego!

Redukcja kosztów

To najważniejsza korzyść związana z przewozem intermodalnym. Dzięki optymalizacji kosztów przewoźnik może zmniejszyć wydatki i zaproponować nadawcy korzystniejszą cenę. Tę zaletę widać zwłaszcza na bardzo długich dystansach, gdy wybierane są najszybsze i najbardziej ekonomiczne formy transportu.

Optymalizacja czasu dostawy

Transport intermodalny jest doskonałą odpowiedzią na zapotrzebowania rynku, który stawia na jak najkrótszy czas dostarczenia produktu do klienta. Wykorzystanie różnych środków przewozu optymalizuje czas potrzebny na transport i umożliwia większą elastyczność.

Zwiększenie bezpieczeństwa przesyłki

To kolejna niezwykle ważna zaleta transportu intermodalnego. Dzięki temu, że towar nie jest przeładowywany pomiędzy strefami załadunkowymi, minimalizuje się ryzyko uszkodzenia. Poza tym same kontenery oraz nadwozia załadunkowe są konstruowane w ten sposób, by nie doszło do uszkodzenia podczas załadunku na nadwozie innego środka transportu.

Obniżenie emisji CO2

Restrykcje związane z emisją szkodliwych gazów są dziś większe niż kiedykolwiek. To oznacza, że cała branża TSL jest pod ogromnym naciskiem zmian mających na celu redukcję gazów cieplarnianych. Transport intermodalny pomaga wybierać optymalne trasy i co za tym idzie, zmniejszać zużycie paliwa.

Elastyczność i skalowalność

W transporcie intermodalnym duże znaczenie ma elastyczne podejście do wyboru tras i środków przewozu. To pomaga jeszcze lepiej dopasować się do potrzeb klienta i uwzględnić je w większym zakresie realizowanej usługi. Przekłada się to na ulepszenie relacji partnerskich między firmami.

Wady transportu intermodalnego

Nie da się zaprzeczyć, że transport intermodalna jednostka transportowa nie jest idealnym rozwiązaniem w każdej sytuacji. Wady takiego rozwiązania mogą obejmować np.:

• złożoność logistyczna i koordynacyjna;
• ryzyko wystąpienia opóźnień;
• odmienne prawa celne i bariery regulacyjne pomiędzy krajami;
• trudności w znalezieniu odpowiedniego przewoźnika (zwłaszcza w transporcie intermodalnym bezpośrednim);
• możliwość wystąpienia ograniczonej elastyczności.

Nie zmienia to faktu, że nadal transport intermodalny to jedno z najlepszych rozwiązań w wielu przesyłkach. Widać to na poniższych przykładach.

Transport intermodalny – przykłady

Zrozumienie funkcjonowania transportu intermodalnego widać wyraźnie na przykładzie transportu kontenerowego. Nadawca umieszcza towar w kontenerach, które następnie drogą morską lub kolejową bez rozpakowywania dostarczane są do odbiorcy. Kontener czy naczepa może w międzyczasie zostać przeładowana na inne nadwozie, by kontynuować podróż przy pomocy ciężarówki.

Drugi przykład transportu multimodalnego bez zmiany strefy załadunkowej jest zastosowanie naczep typu piggyback. Ten typ przewozu nazywany jest transportem „na barana”. To oznacza, że naczepy ciężarówek ładowane są na wagony kolejowe, które są specjalnie przystosowane do ich konstrukcji. Na wagonie może być umieszczony cały zestaw lub jedynie naczepa. W miejscu docelowym podróż jest kontynuowana lub nowy przewoźnik podczepia ciągnik siodłowy do naczepy i jedzie dalej.

Transport intermodalny a multimodalny – różnice

Możemy powtórzyć – transport intermodalny to sposób przesyłu towarów z wykorzystaniem kilku gałęzi transportu bez zmiany strefy załadunkowej. W praktyce jeden kontener lub naczepa z towarem przemierza całą trasę od nadawcy do odbiorcy bez względu na to, jakimi środkami transportu jest przemieszczana.

Co istotne transport multimodalny również wykorzystuje kilka gałęzi transportu do dostarczenia towaru. W odróżnieniu od transportu intermodalnego w wariancie multimodalnym dochodzi do zmiany strefy załadunkowej. Oznacza to tyle, że przesyłka może być dostarczona w kontenerze, przepakowana do naczepy typu firanka lub umieszczona na pojeździe dostawczym i dostarczona do klienta.

Poza tym w transporcie intermodalnym towar jest bezpieczniejszy. Trzeba się jednak liczyć z koniecznością przewożenia całej strefy ładunkowej, co może ograniczać wybór tego sposobu przewozu do dużej ilości towarów. Natomiast transport multimodalny może obejmować jednostkowe towary, ale jest bardziej ryzykowny.

Transport intermodalny – podsumowanie

Przewóz intermodalny to podstawowy sposób transportu na sporych odległościach, pomiędzy krajami czy kontynentami. Dzięki niemu towary mogą dotrzeć do klientów szybciej, a firmy zmniejszają koszty organizacji przewozu. To również spory plus dla środowiska naturalnego ze względu na niższą emisję szkodliwych związków. Kluczowe znaczenie ma wybór operatora do transportu intermodalnego, który zorganizuje przesył towarów w sposób profesjonalny.